TÜBİTAK (Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu) Ulusal
Elektronik ve Kriptoloji Araştırma Enstitüsü (UEKAE) tarafından
geliştirilen Pardus 1.0 işletim sistemi, ülkemizin şartlarına uygun bir
bilgisayar işletim sistemi ihtiyacını karşılama amacıyla bir süredir
gündemde. Uzunca bir süredir hem ülkemizin şartlarına uygun (dil
desteği vs. gibi) ve de güvenlikli, bağımsız, ülke bilişim teknoloji
birikimine doğrudan katkı yapabilecek bir bilgisayar işletim sistemi
yaratılması projesi yürütülmekteydi. İlgili kuruluşlar tarafından
"Ulusal dağıtım vizyonu" olarak tanımlanan bir süreçle, açık kaynak kod
yapılanmasıyla, güvenlik takibine olanak sağlayan, bu şekilde güvenlik
altyapısı sağlam bir işletim sistemi yaratılmasının önü açıldı.
Pardus,
bu ulusal dağıtım vizyonu anlayışıyla, Linux temelli bir çekirdekten,
Türkiye´ye ve Türkçe´ye uyumlu bir sistem olarak geliştirildi. 2003
yılında başlayan hazırlık ve devamında geliştirme süreçleri ile istenen
sonuca ulaşıldı. Linux ile ortaya çıkan "özgür yazılım" felsefesi,
Pardus´un da temel anlayışı olarak, kullanıcılara lisans sorunu ve
maliyeti yaratmayan bir anlayışla dağıtımı yapılmaya olanak tanıyor.
Sistemin GPL olarak tanımlanan "Genel Kamu Lisansı" çerçevesinde
lisanslaşması, isteyen herkesin yararlanabileceği bir sistem olarak,
gelişmesi ve yaygınlaşmasına olanak sağlaması planlanıyor.
Pardus
İşletim Sistemi, içinde barındırdığı web yazılım ve ofis
uygulamalarıyla da, bu programlar için gereken ek maliyetleri de
ortadan kaldırıyor. Ücretsiz web tarayıcısı (browser) Mozilla
Firefox´un yanında, ofis uygulamaları için oldukça çok tercih edilen
başlıca açık kaynaklı ofis yazılımı OpenOffice.org yazılım paketini
buna örnek verebiliriz. Bunun yanında üst düzeyde işlevsel ve
kullanışlı masaüstü yazılımları, Internet, multimedya, müzik, resim ve
görüntü oynatıcılara kadar sayısız özellik de Pardus İşletim sistemiyle
sorunsuz ve bütünleşik olarak işlem yürütebilmekte. Ayrıca bu
uygulamaları kolayca yapabilmeyi sağlayan eksiksiz Türkçe desteği
sunarak, piyasadaki diğer Linux dağıtımlarına göre bir avantaj da
sağlıyor. Diğer tüm Linux sürümlerinde Türkçe desteğin bulunmaması ya
da yetersiz bulunması sorunu, Pardus´un sistemine dahil ettiği "Türkçe
Doğal Dil İşleme Kütüphanesi" ve "Yazım Denetimi Eklentisi Zemberek"
yazılımları ile ortadan kalkıyor.
Bunun yanında Pardus,
bilgisayara bağlı donanımların ve bilgisayarda kurulu yazılımların
hatasız ve uyumlu çalışmasına yönelik 2 alt yönetim ve yapılandırma
sistemini de içinde barındırıyor. Bu sayede işletim ve sistem uyumu
konusunda yaşanabilecek olası karışıklıklar önleniyor. Pardus paket
yönetim sistemi PiSi (Packages Installed Successfully as Intended) ve
yapılandırma yöneticisi ÇOMAR (COnfiguration MAnageR) olarak
adlandırılıyor.
Pardus İşletim Sisteminin, diğer dağıtımı
yapılan Linux sürümlerine ek olabilecek özellik ve artılarını şu
şekilde ifade edebiliriz:
Paket yönetim sistemi PiSi
Yapılandırma yöneticisi ÇOMAR
YALI
(Yet Another Linux Installer) Kurulum sistemi: Pardus işletim sistemi,
YALI Kurulum sistemi ile hızlı kurulum ve karmaşık olmayan işletim
kolaylığı da sağlamakta.
Türkçe İmla Denetimi: Pardus´ta yapılan
herhangi bir yazı yazma uygulamasında (Ofis Uygulamaları, Messenger,
e-mail vs gibi.), Türkçe imla ve yazım denetimi yapılabiliyor, bu
denetim Türkçe Doğal Dil İşleme Kütüphanesi ve Yazım Denetimi Eklentisi
Zemberek yazılımlarıyla sağlanıyor.
Pardus İşletim Sistemi,
ülkemizdeki beyinlerin yarattığı bir bilişim değeri olarak, gerek kamu
gerekse özel anlamda Türkiye´nin e-dönüşüm projesine büyük katkıda
bulunacak gibi görünüyor.